Źródła światła w medycynie estetycznej
Nie każde źródło światła znajduje zastosowanie w medycynie estetycznej. Podstawowe dziedziny zastosowania to biostymulacja i selektywna fototermoliza.
Źródła światła mają różne własności i ważne jest, aby przy ich stosowaniu znać różnice pomiędzy nimi.
Biostymulacja to terapia światłem o niskiej energii LLLT (Low Level Light Therapy). Do źródeł światła o niskiej energii należą lampy LED i lasery biostymulacyjne.
Selektywna fototermoliza to niszczenie komórek energią światła. Energia światła o określonych parametrach jest absorbowana przez wybrane chromofory zawarte w tkankach (hemoglobina, barwnik, melanina) i zamieniana na energię cieplną. Wówczas odpowiednie tkanki zostają ogrzane do temperatury, która je niszczy bez uszkadzania tkanek sąsiadujących. Do źródeł światła wykorzystywanych w fototermolizie należą lasery wysokoenergetyczne i IPL.
Bardzo wiele osób (lekarzy, kosmetologów) zalicza IPL do laserów. Taką błędną informację można znaleźć w wielu wypowiedziach, publikacjach, na stronach internetowych, w reklamach zabiegów.
LASER – definicja
Nazwa laser to skrót od Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation. Laser na ciele stałym został wynaleziony na początku XX wieku, a jego zastosowanie datuje się od lat 60-tych.
Głowica takiego lasera zbudowana jest z:
• rezonatora optycznego zawierającego ośrodek, w którym powstaje światło (ciało stałe lub gaz), oraz lustra tworzące komorę pompującą,
• zewnętrznego źródła energii. Energia ze źródła pompowana jest do rezonatora co wzbudza atomy, które w następstwie tego uwalniają fotony.
Dzięki temu, że jedno z luster nie jest całkowicie odbijające, promień wydostaje się na zewnątrz i tworzy wiązkę światła laserowego. Ponieważ parametry emitowanych fotonów ściśle zależą od rodzaju ośrodka, charakterystyczną i jedną z najważniejszych cech laserów jest emisja jednej, określonej długości fali światła.
Nazwa laserów emitujących światło pochodzi od rodzaju ośrodka wykorzystanego do ich konstrukcji. I tak są to:
- lasery gazowe: np. argonowy, dwutlenkowęglowy (CO2),
- lasery na ciele stałym (krysztale): np. Nd:YAG – neodymowo-yagowy, Er:YAG – erbowo-yagowy, Er:Glass – erbowo-szklany, aleksandrytowy,
- lasery barwnikowe PDL (ang. Pulsed Dye Laser),
Na początku XXI w. pojawiły się lasery półprzewodnikowe. Światło jest generowane przez diody i stąd ich powszechna nazwa diodowe. Laser diodowy działa podobnie jak na ciele stałym. Wykorzystuje zjawisko wielokrotnego odbicia fali świetlnej. Fotony, pędząc przez laser i odbijając się od jego brzegów pokrytych specjalnymi lustrami, zderzają się z atomami wzbudzonymi przez zewnętrzne źródło zasilania. Jakie lasery są wykorzystywane w medycynie estetycznej?
IPL
Historia powstania IPL skrót od Intense Pulsed Light rozpoczyna się w 1996 r kiedy to Shimon Eckhouse Ph.D. i Michael Kriendel Ph.D opracowali podstawy teoretyczne.
Najważniejszą częścią IPL jest głowica emitująca światło, umieszczona w aplikatorze. Typowa głowica zbudowana jest z lampy ksenonowej, która emituje impulsy światła o dużej energii i o szerokim spektrum fal (od ultrafioletu do podczerwieni).
Różnice pomiędzy laserem i IPL
Są trzy podstawowe różnice między światłem generowanym przez laser a IPL:
• zakres emitowanych długości fal
Światło lasera jest monochromatyczne, tzn. ma tylko jedną, określoną długość fali – jeden kolor. Parametry tkanki dla poszczególnych długości fal są znane i właśnie ta cecha laserów sprawia, że łatwo jest przewidzieć oddziaływanie
światła lasera na daną tkankę np. głębokość wnikania w skórę. W przeciwieństwie do lasera IPL emituje światło polichromatyczne, czyli jednocześnie wiele długości fal. Wziąwszy pod uwagę, że rozkład energii dla poszczególnych długości fal nie jest równy, a każda z długości oddziałuje na tkankę na innej głębokości oddziaływanie IPL jest trudne do określenia w sposób teoretyczny.
W urządzeniach IPL zakres emitowanych fal zależy od zastosowanego filtra. Przez jego wymianę możemy zmieniać oddziaływanie światła na tkankę – dopasowując jedno urządzenie do wielu problemów estetycznych. Jednak nie wszystkie długości fali możemy w ten sposób uzyskać. W zależności od aplikacji, filtry odcinające widmo emitowanego światła od dołu mają przykładowo wartość: 420, 470, 515, 560, 590, 650 lub 695 nm. Ograniczeniem emitowanych fal od góry jest woda w układzie chłodzenia, płynąca wokół lampy ksenonowej. Pochłania ona fale powyżej 1000 nm. W ten sposób z całego widma emitowanego przez lampę ksenonową pozostaje tylko użyteczna część, w zakresie od długości fali określonej przez filtr, do 1000 nm.
• sposób emisji światła
Promień lasera ma określony kierunek i bardzo małą rozbieżność. Energia lasera jest zatem bardziej skoncentrowana i dzięki temu w urządzeniach laserowych można łatwo regulować wielkość naświetlanego obszaru. Stosowane są końcówki o rożnych rozmiarach, regulowanej plamce lub skanery laserowe.
W urządzeniach IPL z powodu rozbieżnej emisji światła muszą być stosowane prostopadłościenne światłowody przewodzące światło do skóry. W nowoczesnych konstrukcjach są one niewymienne, pracuje się nimi kontaktowo, a ich kształt określa wielkość naświetlanego obszaru skory – nie ma możliwości regulacji plamki.
• energia impulsu
Systemy IPL posiadają większą sprawność energetyczną oraz znacznie większą plamkę w porównaniu z laserami. Dzięki temu mają możliwość jednorodnego naświetlania większego obszaru skory.
Skuteczność zabiegów
Czy technologia IPL jest lepsza niż lasery? Nie! Wszystko zależy od właściwego rozpoznania problemu skóry. Obie technologie są równie skuteczne. Jak dobrać odpowiedni laser do gabinetu medycyny estetycznej
Z aparatami IPL i laserami jest podobnie jak z markami samochodów – wszystkie z nich działają, ale różnią się parametrami. Z pozoru proste wymaganie skutecznego i bezpiecznego zabiegu przekłada się na określone wartości mocy, gęstości energii i czasu trwania impulsu, które nie zawsze od strony technicznej spełnia każdy IPL lub laser. Z tego powodu często słychać niezadowolenie pacjentów z powodu braku skuteczności zabiegu. IPL czy laser
Najpopularniejszymi zabiegami są: depilacja, resurfacing, usuwanie zmian naczyniowych i przebarwień, usuwanie tatuaży, dermatochirurgia.
Zabiegi laserowe
W takich zabiegach jak: depilacja, usuwanie tatuaży, resurfacing i dermatochirurgia skuteczniejsze będą lasery. W tych zabiegach chcemy działać światłem na konkretny chromofor na określonej głębokości w skórze. Kluczowe czynniki przy wyborze odpowiedniego lasera to: efektywność, bezpieczeństwo i komfort pacjenta. O tych czynnikach decydują parametry lasera takie jak: długość fali emitowanego światła, moc, czas (długość) impulsu, częstotliwość, wielkość plamki zabiegowej.
Depilacja
W depilacji chromoforem, na który chcemy działać światłem lasera jest melanina. W Polsce dominują fototypy od I do III wg skali Fitzpatrick’a, o włosach w kolorach od jasnego do ciemnego, z przewagą jasnych. Z tego względu, w naszym obszarze geograficznym najefektywniejsze i najbezpieczniejsze są lasery diodowe emitujące światło o długościach fali 755nm+810nm w jednym impulsie. Przegląd laserów do usuwania owłosienia: jak wybrać odpowiednie urządzenie dla swojego gabinetu medycyny estetycznej
Resurfacing, ujędrnianie skóry, blizny, rozstępy
Sprawdzoną klinicznie metodą zmniejszenia: objawów starzenia skóry, zmarszczek, jędrności skóry, blizn potrądzikowych, blizn i rozstępów są zabiegi frakcyjne. W metodach frakcyjnych przemodelowanie kolagenu następuje na skutek generowania mikro-obszarów przegrzania termicznego skóry za pomocą laserów ze skanerem frakcyjnym. W zabiegach frakcyjnych chromoforem, na który ma działać światło lasera jest woda. W tym przypadku w zależności od głębokości działania lasera w skórze mamy do wyboru kilka laserów. Najpopularniejsze to erbowo-szklany i CO2.
Usuwanie tatuaży
Laserowe usuwanie tatuaży polega na rozerwaniu torebki kolagenowej otaczającej barwnik w skórze za pomocą światła lasera. Po rozerwaniu barwnik zawarty w komórce skóry dostaje się do przestrzeni międzykomórkowej i jest wydalany poprzez układ limfatyczny.
Przeczytaj również: Profesjonalne usługi usuwania tatuażu
Laser przeznaczony do usuwania tatuaży musi generować bardzo krótkie impulsy światła o dużej mocy. Im krótszy impuls, tym większe rozdrobnienie barwnika i łatwiejsze jego usunięcie. Laser powinien wysyłać światło o długość fali dobrze pochłanianej w danym barwniku tatuażu. Obecnie do usuwania tatuaży są stosowane dwa rodzaje laserów Nd:YAG: Q-Switch (nanosekundowe) i pikosekundowe. Ponieważ dla kolorowych tatuaży konieczne jest działanie na szerszą gamę kolorów, lasery te mają dodatkowe końcówki emitujące fale o innych długościach.
Laserami Q-Switch i pikosekundowymi można również usuwać przebarwienia.
Warto przeczytać również: Tatuaże, przebarwienia – czy można je usunąć?
| Długość fali | Kolor światła | Kolory barwnika, na który działa |
| 1064nm | Podczerwień | czarny, niebieski |
| 532nm | Zielony | czerwony, fioletowy, pomarańczowy, brązowy |
| 585nm | Żółty | błękitny |
| 650nm | czerwony | zielony |
Dermatochirurgia
Ze względu na zdolność do precyzyjnego cięcia, dobry efekt koagulacji małych naczyń, oraz niewielkie uszkadzanie tkanek sąsiadujących, najczęściej w dermatochirurgii używa się laser CO2. Światło lasera jest bardzo silnie pochłaniane przez wodę i dzięki temu, że każda tkanka zawiera dużą ilość wody, efekt jego działania jest płytki (ok. 50µm) i niezależny od koloru tkanki i jej unaczynienia.
Usuwanie naczynek niebieskich o średnicy do 3mm
Naczynka o średnicy do 3mm są najczęściej głębiej położone. Do ich usuwania preferuje się laser Nd:YAG (1064nm) dużej mocy umożliwiający dostarczenie „dużej” ilości ciepła w krótkim czasie. Absorpcja krwi dla tej długości fali przebiega wolniej, co umożliwia koagulację naczynka w całym przekroju. Laser Nd:YAG ze względu na małą absorpcję w melaninie charakteryzuje się najmniejszym ryzykiem blizn i przebarwień pozapalnych przy usuwaniu naczynek na nogach (skóra na nogach charakteryzuje się znacznie mniejszą odpornością na poparzenia, gorszym gojeniem i większą podatnością na odbarwienia w porównaniu ze skórą na twarzy).
Zabiegi IPL
Usuwanie zmian naczyniowych czerwonych o średnicy do 0.5mm i Port Wine Stain (PWS)
Zakres długości fali 500-600nm jest optymalny z punktu widzenia absorpcji światła w naczyniach czerwonych i PWS.
Ze względu na zróżnicowane położenie naczynek zastosowanie lasera „zielonego” 532nm jest ograniczone małą głębokością wnikania światła w skórę oraz bardzo silnym pochłanianiem przez melaninę (ryzyko oparzeń). Z tych powodów zaleca się stosowanie IPL o odpowiednim spektrum światła. Obecnie w najnowszej konstrukcji lampy Lumecca™ układ optyczny dla fal 500-600nm dostarcza aż 40% energii całkowitej oraz ma możliwość uzyskania gęstości mocy do 9,9kW/cm2. Znacząco zwiększa się w ten sposób ilość naczyń, które usuwamy i rośnie całkowita skuteczność zabiegu. Jak usunąć naczynka – dr Anna Deda
Usuwanie przebarwień
W trakcie zabiegu światło pochłania melanina zawarta w przebarwieniu powodując jej podgrzanie. Temperatura melaniny musi być tak wysoka, aby nastąpiło zniszczenie ścian komórki przebarwienia, bez niszczenia naskórka oraz otaczających tkanek. W zakresie pochłaniania melaniny IPL ma kilka długości fali i jest skuteczny w całym naskórku, gdzie najczęściej występują przebarwienia (są płytsze i głębsze). Poczytaj również o: Przebarwienia po lecie – co warto wiedzieć?
