Na czym polega nieinwazyjne zamykanie naczynek
Nieinwazyjne leczenie zmian naczynkowych wykorzystuje zjawisko selektywnego pochłaniania energii świetlnej i jej zamiany na ciepło (selective photothermolysis). Celem działania jest podniesienie temperatury krwi wystarczająco wysoko, aby spowodować zniszczenie ściany naczynka, bez uszkadzania naskórka oraz otaczających tkanek.
Aby osiągnąć opisany powyżej efekt muszą być właściwie dobrane parametry używanej wiązki świetlnej. Proces przechodzenia światła przez tkanki biologiczne jest niezwykle skomplikowany. Światło przechodząc przez warstwy tkanki ulega odbiciu, rozproszeniu oraz absorpcji. Rozległość procesu penetracji w tkance jest uwarunkowana strukturą, zawartością wody, ilością hemoglobiny, melaniny, itp.
Rys.1 Ilustracja oddziaływania światła na naczynko
Zmiana naczynkowa zostaje wyeliminowana tylko wówczas, gdy światło dotrze do naczynka i całe naczynko (w całym przekroju) osiągnie temperaturę koagulacji.
Oddziaływanie światła na tkankę
Oddziaływanie światła na tkankę zależy od:
- długości fali świetlnej,
- użytej energii,
- czasu naświetlania.
W przypadku naczynek docelowym chromoforem jest hemoglobina jest by światło było słabo absorbowane przez melaninę zawartą w skórze oraz przez wodę zawartą w otaczających naczynko tkankach. Z rys. 2 wynika, że warunek ten jest spełniony dla zakresu 500-1064nm.
Efektem niekorzystnym dla światła o długości fali od 500nm do 1064nm jest absorpcja światła w melaninie, porównywalna z absorpcją w hemoglobinie. Przy nieodpowiednim doborze energii światła, może prowadzić to do oparzeń naskórka.
Naczynka są położone na różnej głębokości. Warunkiem skutecznego usunięcia naczynka jest zaabsorbowanie przez hemoglobinę takiej ilości ciepła, które spowoduje jego skoagulowanie.
Poziomy penetracji tkanki
Na rysunku 3 przedstawiono schemat przybliżonych poziomów penetracji tkanki dla różnych długości fali światła. Na jego podstawie widać, że dla długości fali 500 – 600nm penetracja jest bardzo płytka. Najgłębszą penetrację w skórze uzyskuje się dla długości fal około 1100nm. To oznacza, że temperatura krwi w oświetlanym naczyniu zależy od jego położenia oraz długości fali.
Rys.4a:
- W przypadku naczynek o małej średnicy położonych płytko naświetlanie światłem 500-600nm jest skuteczne i zamknie naczynko w całym przekroju.
- W przypadku naczynek o dużej średnicy położonych głębiej naświetlanie światłem 500-600nm jest nieskuteczne i nie zamknie naczynka w całym przekroju. Wystąpi tak zwane zapadnięcie naczynka. Krew zostanie skoagulowana tylko w części naczynka i po czasie naczynko się odbuduje. Przyczyną jest silna absorpcja światła 532nm przez hemoglobinę na małej głębokości. Cała energia jest absorbowana w górnej, cienkiej warstwie naczynka, położonej najbliżej źródła światła.
Rys.4b:
- W przypadku naczynka o małej średnicy położonych płytko naświetlanie światłem 1064nm nie jest skuteczne. Światło przenika głębiej i nie zamknie naczynka płytko położonego. Zwiększanie energii powoduje jedynie przegrzanie tkanek otaczających co skutkuje poparzeniem.
- W przypadku naczynek o dużej średnicy położonych głębiej naświetlanie światłem 1064nm jest skuteczne i zamknie naczynia w całym przekroju. 100% światła jest zaabsorbowane na dużej głębokości.
Głębokość penetracji światła w naczynku
penetracja płytka – długości fali 500-600nm
penetracja najgłębsza – długości fali 1064nm
Ryzyko wystąpienia oparzeń
Duże dla światła o długości fali od 500nm do 1064nm (pomimo prawidłowego doboru parametrów światła: długości fali, energii, impulsu oraz czasu impulsu) ze względu na dużą absorpcję światła w melaninie.
Czy jest jeden laser – optymalny do przezskórnego usuwania naczynek?
Odpowiedź brzmi nie.
Naczynka leżą na różnej głębokości i mają różne średnice. Wybierając urządzenie do zabiegu trzeba zawsze pamiętać o trzech podstawowych własnościach:
• długości fali emitowanego światła – wpływ omówiono powyżej
• energia i czas trwania impulsu światła
Energia i czas trwania impulsu światła
Aby skoagulować naczynko trzeba go zagrzać do odpowiednio wysokiej temperatury, czyli dostarczyć odpowiednią ilość energii. Oczywiście im większa średnica naczynka tym więcej potrzeba dostarczyć ciepła. Ta ilość ciepła jest zależna od czasu grzania naczynka, czyli od czasu trwania impulsu światła. I tu problemem jest melanina zawarta w skórze, która pochłania światło tak samo jak hemoglobina. Im dłużej grzejemy naczynko tym dłużej grzejemy tkanki otaczające naczynko, a to jest prosta droga do oparzeń. Czyli warunkiem bezpiecznego zabiegu jest wykonanie go urządzeniem o dużej mocy ponieważ tylko takie urządzenia potrafią wyemitować krótki impuls o dużej energii.
Podsumowanie
Podsumowując nie ma jednego urządzenia, które usunie wszystkie rodzaje naczynek. Przy jego wyborze musi być uwzględniona średnica naczyńka i głębokość położenia. Te dwa parametry warunkują wybór:
• Długość fali emitowanego światła przez urządzenie
W tym miejscu należy wspomnieć o podstawowej własności urządzeń emitujących światło stosowanych do usuwania naczynek laserze i IPL. Laser i IPL to dwa zupełnie różne urządzenia. Laser emituje zawsze światło tylko o jednej długości fali np. 532nm, 1064nm. IPL (Intensive Pulse Light) to lampa emitująca światło w pewnym paśmie.
- czas impulsu
Drugim, bardzo ważnym parametrem decydującym o skuteczności zabiegu selektywnej fototermolizy jest czas impulsu światła. Czas ten powinien być krótszy od czasu relaksacji termicznej (TRT) zmiany, którą chcemy usunąć. TRT to nic innego jak czas, w którym połowa dostarczonej energii rozprasza się do otaczających tkanek. Jeśli więc czas impulsu jest zbyt długi, dostarczona przez światło energia wycieka do otaczających tkanek i zamiast podgrzać selektywnie cel, rozgrzewa tkanki wokół, co jest zjawiskiem niekorzystnym – rośnie ryzyko ogólnego oparzenia skóry.
• Moc urządzenia
Aby uzyskać czasy impulsu poniżej 10ms, potrzebna jest wysoka moc szczytowa lasera lub IPL. Gdy dysponujemy zbyt małą mocą urządzenia – czas impulsu nie jest dostosowywany do wielkości naczynia. Większość energii zostanie rozproszona do tkanek otaczających (w tym naskórka) I tym się właśnie różnią maszyny o dużej mocy do przezskórnego zamykania naczyń od tańszych urządzeń, które zostały zaadoptowane do usuwania naczyń niejako przy okazji posiadania urządzenia bardzo dobrego do innych aplikacji.
Czy jeden zabieg wystarczy?
Skuteczne zniszczenie ściany naczynka prowadzi do jej usunięcia po jednym zabiegu.
Ale naczynka się różnią:
- średnicą – średnica zmienia się wraz z przebiegiem naczynka,
- są na różnej głębokości
- mają różne ciśnienie krwi i różną prędkość przepływu
Zastosowanie tej samej wartości gęstości energii do naświetlenie wszystkich prowadzi do zamknięcia tylko niektórych, a nie możemy powtórzyć impulsu ze względu na ryzyko oparzeń. Naczynka są często wielowarstwowe i usunięcie pierwszej warstwy odsłania kolejną warstwę.
Lepiej nastawić się na kilka zabiegów.
Usuwanie naczynek trwa od 4 tygodni do 3 miesięcy w zależności od jego średnicy i zwykle są w tym okresie widoczne, czasem obserwujemy również ściemnienie koloru naczynka.
Czy zabieg jest bolesny?
Ponieważ naczynka są największymi objętościowo celami dla światła lasera (w porównaniu do innych zabiegów z zakresu medycyny estetycznej), ilość ciepła wytwarzanego punktowo w trakcie tego zabiegu jest największa i stąd zabiegowi temu towarzyszy relatywnie największy ból.
Efekt bólowy nie pochodzi z samego impulsu lasera, ale zwykle obserwuje się go chwilę po zakończeniu impulsu, gdy fala ciepła osiągnie naskórek. Problem jest tym większy, że nie potrafimy łatwo znieczulić naczynka ze względu na towarzyszący znieczuleniu efekt wasokonstrykcji – nie ma w co strzelać. Aby ograniczyć ten efekt stosujemy więc różne techniki chłodzenia naskórka: chłodzenie nadmuchem zimnego powietrza, chłodzenie kontaktowe.
Jakie urządzenie wybrać?
Metodyka leczenia naczynek powinna uwzględniać: rodzaj zmiany oraz jej umiejscowienie. Ze względu na podobne własności absorpcji światła w hemoglobinie i melaninie nigdy nie wolno usuwać naczynek na opalonej skórze.
Naczynia czerwone o średnicy do 0.5mm i Port Wine Stain (PWS)
Zakres długości fali 500-600nm jest optymalny z punktu widzenia absorpcji światła w naczyniach czerwonych i PWS.
Ze względu na zróżnicowane położenie naczynek zastosowanie lasera „zielonego” 532nm jest ograniczone małą głębokością wnikania światła w skórę oraz bardzo silnym pochłanianiem przez melaninę (ryzyko oparzeń). Z tych powodów zaleca się stosowanie IPL o odpowiednim spektrum światła. Starszego typu IPL w paśmie użytecznym 500-600nm (najlepsza absorpcja melaniny i hemoglobiny) dostarczają jedynie 12-15% energii całkowitej i z tego powodu nie są skuteczne.
IPL Lumecca
Uzyskiwane w klasycznych IPL impulsy 20ms ograniczają ich zastosowania IPL do naczynek powyżej 150µm, a to już dość duże naczynka jak na rumień. Typowo, w zmianach rumieniowych znajdujemy naczynka o średnicy 10-100µm, zatem optymalny czas impulsu do usuwania rumienia to kilka milisekund. I znów, dzięki najnowszej konstrukcji lampy Lumecca™ mamy możliwość uzyskania gęstości mocy do 9,9kW/cm2, co przekłada się na czas impulsu rzędu 3-4ms dla typowych parametrów, stosowanych do usuwania naczynek 10-12J/cm2. Znacząco zwiększa się w ten sposób ilość naczyń, które usuwamy i rośnie całkowita skuteczność zabiegu. Uzyskiwanie tak krótkich czasów impulsów zbliża system IPL do złotego standardu, jakim w usuwaniu naczynek jest laser barwnikowy.
W 2016r firma izraelska Inmode opracowała IPL Lumecca™, którego układ optyczny dla fal 500-600nm dostarcza aż 40% energii całkowitej (rys.6 pole pod czerwoną krzywą).
Dzięki najnowszej konstrukcji lampy Lumecca™ mamy możliwość uzyskania gęstości mocy do 9,9kW/cm2, co przekłada się na czas impulsu rzędu 3-4ms dla typowych parametrów, stosowanych do usuwania naczynek 10-12J/cm2. Znacząco zwiększa się w ten sposób ilość naczynek, które usuwamy i rośnie całkowita skuteczność zabiegu. Uzyskiwanie tak krótkich czasów impulsów zbliża system IPL do złotego standardu, jakim w usuwaniu naczynek jest laser barwnikowy. Dzięki tym własnościom zabiegi Lumecca™ w porównaniu z innymi IPL są bardziej skuteczne i bezpieczne.
Naczynka niebieskie o średnicy do 3mm
Naczynka o średnicy do 3mm są najczęściej głębiej położone. Do ich usuwania preferuje się laser Nd:YAG (1064nm) dużej mocy umożliwiający dostarczenie „dużej” ilości ciepła w krótkim czasie. Absorpcja krwi dla tej długości fali przebiega wolniej, co umożliwia koagulację naczynka w całym przekroju. Laser Nd:YAG ze względu na małą absorpcję w melaninie charakteryzuje się najmniejszym ryzykiem blizn i przebarwień pozapalnych przy usuwaniu naczynek na nogach (skóra na nogach charakteryzuje się znacznie mniejszą odpornością na poparzenia, gorszym gojeniem i większą podatnością na odbarwienia w porównaniu ze skórą na twarzy).
Obecnie producenci oferują urządzenia mające kilka aplikatorów. Aparaty firmy Inmode ma aplikator IPL Lumecca™ oraz aplikator laserowy Nd:YAG VascuLase. Umożliwia to użytkownikowi wykonać pełny zakres zabiegów usuwania nieinwazyjnego zmian naczyniowych.
