Co to jest przetoka odbytu?
Przetoka okołoodbytnicza to wąski kanał otoczony (wysłany) ziarniną, który swe ujście wewnętrzne ma w odbytnicy lub kanale odbytu, a zewnętrzne – najczęściej – na powierzchni skóry. Przetoka okołoodbytnicza jest przewlekłą formą ropnia okołoodbytniczego, czyli tak naprawdę jest to przewlekła faza ropnia okołoodbytniczego.
Trochę historii
Przetoki i ropnie okolicy odbytu towarzyszą ludzkości od dawna. Już ojciec medycyny Hipokrates, jako pierwszy, opisywał techniki operacyjne stosowane w leczeniu przetok odbytu. Jak trafne były jego spostrzeżenia w skuteczności leczenia świadczy fakt przetrwania ich do czasów współczesnych. Jedna z tych metod stosowanych do dziś nosi nazwę metody Hipokratesa.
Przetoka to po łacinie fistula (dosłownie rurka lub piszczałka), stąd dawna polska nazwa tej dolegliwości to fistuła. Jedną ze znanych wówczas metod leczenia tego schorzenia była fistulotomia, polegająca na rozcięciu przetoki.
Przetoka nie zawsze była schorzeniem wstydliwym. Król Francji Ludwik XIV nie wstydził się swoich kłopotów z odbytnicą. Wiedziała o tym cała Francja i przez kilka tygodni wszyscy żyli w napięciu razem z królem. Na szczęście operacja przeprowadzona przez Félixa de Tassy’ego zakończyła się sukcesem. Wieść niesie, że przynajmniej trzydziestu dworzan z arystokratycznych rodzin zwróciło się do Félixa de Tassy’ego o wykonanie takiej samej operacji, ale musiał ich niestety rozczarować, ponieważ nie mieli żadnej przetoki. Noszenie opatrunków w spodniach stało się nawet modne na dworze w Wersalu.
Cierpisz z powodu przetoki odbytu?
Przetoka odbytu to choroba polegająca na wytworzeniu się kanału między odbytem a skórą okolicy odbytu. Najczęściej, dzieje się tak na skutek stanu zapalnego gruczołu w kanale odbytu, z którego powstaje ropień, który wędrując przez tkanki w kierunku skóry wytwarza przetokę. Kanał przetoki, może przechodzić różnymi drogami. Zdarza się również, że przechodzi bezpośrednio przez mięsień zwieracza i wówczas klasyczna operacja chirurgiczna staje się bardzo trudna.
Co jest przyczyną powstania przetok?
Większość lekarzy uważa, że ropień i przetoka odbytu to ostra faza i przewlekła faza tej samej choroby. Główną przyczyną powstania przetok jest zapalenie gruczołów odbytowych. Do innych, rzadszych przyczyn przetok należą niektóre choroby zapalne jelita grubego (choroba Leśniowskiego-Crohna) lub powikłania okołoporodowe (przetoki odbytowo-pochwowe i odbytniczo-pochwowe). Przetoki mogą również powstać wskutek przebytych naświetlań u pacjentek z nowotworem narządu rodnego. Inną przyczyną przetok odbytu są ciała obce, które mogą być wynikiem przypadkowego połknięcia np. ostrej małej kości drobiowej, czy ości rybiej.
Jak powstaje przetoka?
Przyczyny powstawania ropni i przetok okołoodbytniczych najczęściej upatrywane są w zakażeniu gruczołów odbytowych.
Większość lekarzy uważa, że ropień i przetoka odbytu to ostra faza i przewlekła faza tej samej choroby. Główną przyczyną powstania przetok jest zapalenie gruczołów odbytowych. Do innych, rzadszych przyczyn przetok należą niektóre choroby zapalne jelita grubego (choroba Leśniowskiego-Crohna) lub powikłania okołoporodowe (przetoki odbytowo-pochwowe i odbytniczo-pochwowe). Przetoki mogą również powstać wskutek przebytych naświetlań u pacjentek z nowotworem narządu rodnego. Inną przyczyną przetok odbytu są ciała obce, które mogą być wynikiem przypadkowego połknięcia np. ostrej małej kości drobiowej, czy ości rybiej.
Jak można leczyć przetoki?
Klasyczne leczenie polega na otwarciu ujścia i oczyszczeniu przetoki, lub chirurgicznym wycięciu przetoki na całej długości wraz z niewielkim marginesem otaczających tkanek. Samowyleczenie przetoki należy do rzadkości, a leczenie zachowawcze jest bardzo mało skuteczne. Wybór metody zależy od rodzaju przetoki, jej umiejscowienia, a także doświadczenia lekarza.
Zabieg laserowy FiLaC
Jedną z najnowszych opcji leczenia przetok odbytu jest laserowe zamykanie kanału przetoki. FiLaC (ang. Fistula-tract Laser Closure). Zabieg ten został stworzony przez niemiecką firmę Biolitec AG, która jest pionierem w dziedzinie laserowych zabiegów minimalnie inwazyjnych. FiLaC / Biolitec
Ponieważ przetokę zamyka się od wewnątrz, unikamy rozległych ran chirurgicznych i ryzyka uszkodzenia struktur przebiegających w okolicy przetoki. Ogromną zaletą jest pozostawienie nienaruszonego aparatu mięśniowego zwieraczy. Zabieg wykonuje się w krótkim znieczuleniu ogólnym lub miejscowym.
Co to jest FiLaC?
FiLaC to zaawansowana laserowa, chirurgiczna metoda kompleksowego, nieresekcyjnego leczenia
przetok okołoodbytniczych, przezzwieraczowych i międzyzwieraczowych. W przeciwieństwie do konwencjonalnego leczenia chirurgicznego nie polega na wycinaniu tkanek, stąd nie wiąże się z okaleczeniem.
Jej istotą jest całkowita obliteracja kanału przetoki przy użyciu precyzyjnego światła lasera o dł. fali 1470nm, bez naruszania newralgicznych struktur okalających.
Pole zastosowań dla procedury FiLaC stanowią zdrenowane przetoki o niejamistym kształcie, jednokanałowe, pozbawione dodatkowych, bocznych, ślepo zakończonych kanałów. Bezpośrednie sąsiedztwo zwieraczy i innych struktur mięśniowych nie stanowi jednak żadnego ograniczenia do jej zastosowania i nie wprowadza
istotnego ryzyka dla bezpieczeństwa i powodzenia zabiegu. Skuteczność leczenia przetok mieszczących się w spektrum wskazań przekracza 80%.
FiLaC jest obecnie najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym zabiegiem usuwania przetok, szczególnie tych trudnych przez-zwieraczowych. Zapewnia on wysoki również komfort pacjenta po zabiegu.
Przebieg zabiegu
Niezależnie od metody leczenie przetoki rozpoczyna się od założenia cienki dren w celu oczyszczenia przetoki (na 8 do 12 tygodni). Zabieg polega na równomiernym segmentowym naświetlaniu ścian kanału
przetoki – centymetr po centymetrze – światłem lasera dostarczanym za pomocą zaawansowanego, specjalnie opracowanego do tych zastosowań, wysokoenergetycznego światłowodu radialnego o pierścieniowej emisji
światła – prostopadle do jego położenia i w promieniu 360°. Światłowód ten zdolny jest bezstratnie przenosić wymagane dla uzyskania efektów terapeutycznych odpowiednio duże dawki energii, nie ulegając przy tym
uszkodzeniu wskutek zachodzących zjawisk termicznych.
Skutkiem oddziaływania lasera jest dokładne oczyszczenie i sterylizacja przetoki, termiczne zniszczenie patologicznie wyściełającego ją nabłonka, z jednoczesnym silnym obkurczeniem jej ścian aż do fizycznego ich zespolenia.
Po oczyszczeniu przetoki można przejść do laserowego leczenia. Zabieg wykonuje się pod kontrolą USG w znieczuleniu miejscowym.
W I-szym etapie w konwencjonalny sposób wykonuje się zamknięcie wewnętrznego ujścia przetoki.
Następnie do kanału przetoki od zewnętrznej strony wprowadza się wąski światłowód radialny.
Po prawidłowym umiejscowieniu światłowodu, następuje w kierunku ścianek przetoki uruchomienie emisji światła lasera, z jednoczesnym wolnym wycofywaniem światłowodu. Światło niszczy tkankę przetoki.
Efektem jest zapadnięcie przetoki. Tkanki sąsiadujące nie są uszkodzone.
Wykonanie zabiegu laserem sprawia, że proces gojenia jest szybki.
Zalety
- mała inwazyjność, brak okaleczającej resekcji tkanek
- znikome ryzyko powikłań ze strony zwieraczy i śluzówki
- kanału odbytu
- ograniczony dyskomfort i dolegliwości po zabiegu,
- natychmiastowy powrót do codziennej aktywności
- wysoka skuteczność, powyżej 80% przypadków
- możliwość wykonania w gabinecie zabiegowym,
- w miejscowym znieczuleniu nasiękowym, bez wsparcia
- anestezjologicznego
- krótki czas zabieg
